'Dyrchafael Crist', Pacino di Bonaguida (1280-1340)
Dychmygwch eich bod newydd ffarwelio ag un o’ch ffrindiau pennaf. Y mae hwnnw neu honno wedi dewis ymfudo i ben draw’r byd - annhebyg iawn iawn yw byddwch yn gweld eich gilydd byth eto. Sut felly i chi’n teimlo? Yn llawen? Llawen?! Ni fyddai neb call yn disgwyl i chi fod yn llawen â chithau’n wedi gorfod ffarwelio â chyfaill annwyl a da!
Ond, dyna’n union sut y mae Luc yn disgrifio’r disgyblion yn syth ar ôl esgyniad Iesu: ... dychwelsant yn llawen iawn i Jerwsalem (Luc 24:52 BCN). Sut mae deall hyn? Onid oeddent yn teimlo’n ddigalon, ar goll, wedi drysu? Onid oedd eu tristwch yn llethol wedi colli ohonynt gyfaill cu ac athro annwyl? Na, meddai Luc. ‘Roeddent yn llawen, ‘roeddent yn y Deml o hyd fyth, (Luc 24:53) yn mynegi’r llawenydd hwnnw i bawb a’u clyw.
Er bod Iesu wedi gadael ei gyfeillion unwaith o’r blaen, ‘roedd wedi dychwelyd atynt. Fe ymddangosodd iddynt drosodd a thro, ond y tro hwn, ‘roedd wedi mynd, byth eto i ddychwelyd atynt, ac fe wyddent hwythau hynny. Beth felly sy’n esbonio’r llawenydd hwn? Gwaelod a gwraidd eu llawenydd oedd eu hargyhoeddiad mai dechreuad oedd yr esgyniad. Er eu bod yn colli presenoldeb cig-a-gwaed-cnawd-ac-asgwrn Iesu, gwyddent y byddai ef gyda hwy o hyn allan mewn ffordd wahanol, newydd...a llawer iawn gwell. ‘Roedd y Iesu y daethant i’w adnabod a’i garu yng Ngalilea a Jerwsalem yn Iesu llond un lle, presennol yn un man, ond yn sgil yr esgyniad yr oedd bellach yn llond pob lle, fel meddai David Jones, Treborth, (1805-68; C.Ff:76), presennol ym mhob man.
Y gred hon oedd sail argyhoeddiad Paul: Yr wyf yn gwbl sicr na all nac angau nac einioes, nac angylion na thywysogaethau, na’r presennol na’r dyfodol, na grymusterau ac uchelderau na dyfnderau, na dim arall a grëwyd, ein gwahanu ni oddi wrth gariad Duw yng Nghrist Iesu ein Harglwydd (Rhufeiniaid 8:38,39 BCN). Gyda’r sicrwydd hwn y dychwelodd y disgyblion i Jerwsalem mewn llawenydd. Boed i’w llawenydd hwythau ddysgu ein llawenydd ninnau.
F’Arglwydd Iesu Grist, fab Duw, Waredwr, bydd drugarog wrthyf. Amen
(OLlE)
