'YMLAEN': Y SUL A'R WYTHNOS NEWYDD

 hwythau wedi mwynhau penwythnos o ddringo a cherdded Bannau Brycheiniog edrychwn ymlaen at groesawu PIMS ynghyd â Dyfrig, Beca ag Owain yn ôl bore Sul.

Echel homili Owain yn ein Hoedfa Foreol (10:30; cynhelir Ysgol Sul) fydd yr Wythnos Weddi am Undeb Cristnogol: yr ‘Extra Challenge’. Oni ddymunwn gael bod yn rhan o weinidogaeth a chymdeithas eglwys leol - gweinidogaeth a chymdeithas nad oes eu tebyg yn unman arall? ‘Extra Challenge’? Dymunwn gael bod yn rhan o weinidogaeth a chymdeithas eglwys leol gan fynychu’r addoliad dim ond o bryd i’w gilydd, gan gadw’r gymdeithas gynhaliol hyd fraich! Oni ddymunwn gael bod yn Un yng Nghrist. ‘Extra Challenge’? Trafodwn uno’r enwadau’n cydweithio wrth anwybyddu’r ffaith nad uno’r enwadau â'i gilydd sydd wir angen, ond cael enwadau unedig. Holltir yr enwadau i gyd ar hyd yr un llinell: Ceidwadol a Rhyddfrydol. Yr hollt hwn ddylai fod yn brif destun gweddi gennym yr wythnos hon. Cydnabyddwn, yn a thrwy gyfrwng yr Wythnos Weddi am Undeb Cristnogol mor fawr a real yw'r sialens o ddarganfod Duw yng nghwmni pobl Dduw. Mor fawr, mor real y sialens hon, fel nad oes angen yr ‘Extra challenge’!

Byddwn fel eglwys yn gyfrifol am baratoi a gweini te i’r digartref yn y Tabernacl prynhawn Sul am 14:30.

Liw nos (18:00) yn yr Oedfa Hwyrol, testun ein sylw fydd Diwrnod Cofio’r Holocost. Mae’r Wythnos o Weddi am Undeb Cristnogol yn ein hatgoffa mor real yw’r angen am Undeb rhwng Cristnogion a’i gilydd. Yn yr un modd, mae Diwrnod Cofio’r Holocost yn ein hatgoffa mor real yw’r angen i gadw cof a mynnu cofio cofio. Er pob braw; pob tamaid o dystiolaeth - mewn cannoedd o lyfrau, dogfennau a chyhoeddiadau erys gwers y gwersyll yn Auschwitz-Birkenhau heb ei ddysgu. Mae diwinyddion a phregethwyr yn hau gwenwyn gwrth-semitiaeth o hyd fyth o bulpud ac mewn erthygl a llyfr. Sut ellid ymateb i hyn? Awgryma’r Owain fod ateb ar gael wrth droi at Ddameg y Mab Afradlon, ac ymweld â phentref o’r enw Ntarama yn Rwanda.

Methu dod i’r Oedfaon? Ymunwch â ni trwy gyfrwng negeseuon trydar @MinnyStreet #AddolwnEf Dechrau toc wedi 10:30/18:00.Am wybod mwy? Dewch â chroeso. Boed bendith.

Bydd y gymdeithas yn parhau yn Koinônia: swper blasus a sgwrs ddifyr mewn bwyty Eidalaidd cyfagos.

PIMS nos Lun (21/1; 19:00-20:30 yn y Festri): Ych! Asyn Balam!

Nos Fawrth (22/1; 19:30-20:30): ‘Bethania’. Echel ein trafodaeth eleni yw ‘Esther’. Trown at yr ail bennod nos Fawrth. Darperir nodiadau ‘Bethania’ rhag blaen ar y wefan hon bore dydd Llun.

Bore Gwener (25/1; 10:00): ‘Llynyddwch’. Paned a thrafodaeth wrth ymyl llyn llonydd y Rhath. Cawn gyfle i drafod, fesul pennod, llyfr Elfed ap Nefydd Roberts: Dehongli’r Damhegion (Cyhoeddiadau’r Gair, 2008). Echel ein trafodaeth fore Gwener fydd Y Wledd Fawr (t.42-46).

'YMLAEN': Y SUL A'R WYTHNOS NEWYDD

Edrychwn ymlaen at yr Oedfa Foreol Gynnar (13/1 am 9:30 yn y Festri). Graffiti, sialc a CMB fydd yn destun sylw! Boed bendith.

Gweinir brecwast bach a nwyddau Masnach Deg yn y Festri rhwng y ddwy Oedfa Foreol.

Yn yr Oedfa Foreol (10:30) byddwn yn parhau â’r gyfres ‘Anghymharol Brydferthwch Crist’. Calon a chanol, gwraidd a changhennau, burum a bara, afon a llif, ŷd a grawn, cannwyll a fflam, siwgr a halen, gadael a chyrraedd, mynd a dod, bara a chaws, efail a morthwyl ein ffydd yw prydferthwch Duw gyda ni: Iesu. Hanfod ein ffydd yw prydferthwch Iesu.  Mae capel, traddodiad, enwad, ein diwinyddiaeth, y Beibl, Cristnogaeth yn bwysig. Ydynt, ond mae’r pethau hyn i gyd yn debyg i luniau du a gwyn o ‘Sunflowers’ Van Gogh. Neis ddigon, ond yn methu’n llwyr i gyfleu'r gwir ogoniant. Gwir ogoniant ein ffydd yw prydferthwch Iesu.

Liw nos (18:00), bydd Owain yn ail-gydio yn gyfres: Llythyr Cyntaf Timotheus at Paul. Bydd y bregeth ar ffurf deialog (o fath). Darllenir y drydedd bennod o lythyr cyntaf Paul at Timotheus fesul darn a bydd Owain yn ymateb i’r adnodau rheini fel Timotheus. Gellid darllen 1 Timotheus 3 rhag blaen

Methu dod i’r Oedfaon? Ymunwch â ni trwy gyfrwng negeseuon trydar @MinnyStreet #AddolwnEf Dechrau toc wedi 10:30/18:00.

Bydd ein Diaconiaid yn cwrdd nos Lun. Gofynnwn am arweiniad Duw wrth edrych a threfnu i’r dyfodol.

Cymdeithas Ddiwylliannol Eglwys Minny Street, (Nos Fawrth 15/1; 19:30 yn y Festri): "Cyfrinach byw bywyd yn ei holl gyflawnder" yng nghwmni Wynford Ellis Owen.

Koinônia amser cinio dydd Mercher (16/1): Mae ‘na fwy i bryd o fwyd o gwmpas bwrdd na bodloni’r archwaeth am fwyd. Mae’n gyfle i rannu syniadau, i drafod, i gymdeithasu a dod i nabod ein gilydd yn well. Dyna sy’n digwydd yn y Koinônia misol.

Babimini bore Gwener (18/1; 9:45-11:15 yn y Festri): gwên, a chroeso, cwmni a phaned i’r rhieni; ac i’r plantos: hwyl a chân, chwarae a chwerthin. Gorffwysed bendith ar Fabimini. ‘Rydym yn ddyledus i’r rheini sy’n rhoi o’u hamser i gynnal y fenter bwysig hon.

Penwythnos PIMS 18-20/1.

'BETHANIA': ESTHER

Os oes gennych Feibl wrth eich penelin, trowch os gwelwch yn dda i Lyfr Esther, i’r bennod gyntaf.

Llun: Diane Voyentzie

Mae llyfr Esther yn gampwaith - mae gennym y cnaf Haman; Esther yr arwres brydferth a dyfeisgar; a’r brenin Ahasferus, druan ohono, mae rhywbeth comig amdano, pawb yn ei dwyllo. Mae’n wir nad yw enw Duw yn y llyfr hwn yn unman, ond, yng nghysgod un o ddigwyddiadau mwyaf erchyll hanes, yr Holocost - ymgais y Natsïaid i ddifa’r Iddewon o diroedd Ewrop - mae hanes Esther yn eithriadol bwysig i’r Iddew a’r Cristion fel ei gilydd.

Fel prif weinidog y brenin Ahasferus, ‘roedd Haman yn ddigon bodlon ar ei fyd. Nesaf at y brenin, ef oedd y pwysicaf yn y deyrnas, ac ‘roedd pawb yn deall hynny. Buasai pawb yn moesymgrymu iddo...pawb ond un. Iddew o’r enw Mordecai. Wrth i bawb arall gynffonna iddo, safai hwn yn dalsyth. ‘Roedd Haman wedi blino ar ystyfnigrwydd yr Iddew yma! Penderfynodd ddial arno a phob Iddew ym Mersia. Gyda chyfrwys berswâd, argyhoeddodd y brenin fod yr Iddewon yn fygythiad i ddyfodol ei deyrnas; rhaid eu difa yn llwyr ac yn gyfan.

Wedi deall bwriad Haman, aeth Mordecai at ei gyfnither, Esther, brenhines Persia, ac erfyn arni i eiriol ar ei gŵr ar ran ei phobl. ‘Roedd Esther yn gwybod, fod y sawl a âi mewn at y brenin heb ganiatâd yn sicr o’i roi i farwolaeth. Ond er gwaethaf y perygl cydsyniodd Esther, gan ddweud os trengaf, mi drengaf. Ildiodd y brenin i swyn Esther - cyfuniad cyfrwystra a phrydferthwch yn troi cynllun dieflig Haman a’i ben i waered. Syrthiodd Haman i’w fagl ei hun. Crogwyd Haman ar y grocbren y cododd i grogi Mordecai arno.

Hyd y dydd heddiw darllenir hanes Esther mewn synagogau led led y byd yn ystod gŵyl Pwrim. Rhoddwyd ei dewrder ar gof a chadw am byth.

Ni sonnir am Esther o gwbl yn y Testament Newydd.

Ystyr Esther yw ‘seren’.

Esther 1:1-9

Gwnaeth Ahasferus wledd i’w holl dywysogion a’i weision, cadernid Persia a Media, rhaglawiaid a thywysogion y taleithiau. ‘Roedd iddi bwrpas arbennig: fel y dangosai efe gyfoeth a gogoniant ei deyrnas, ac anrhydedd a phrydferthwch ei fawredd. ‘Roedd y cymhellion yn amheus. ‘Roedd i barhau am gyfnod hir: sef cant a phedwar ugain o ddyddiau ac felly ‘roedd y wledd allan o’r cyffredin. Cafwyd ail wledd i’r bobl a saith diwrnod. Gwnaeth y frenhines Fasti wledd i’r gwragedd yn y llys.

Ond yng nghanol y rhialtwch, yr oedd un yn gall: Mordecai, disgynnydd o dylwyth Saul. Cafodd weledigaeth yng nghanol daeargryn a chlywodd lais yn proffwydo creulonderau i bobl Dduw gan ei gelynion. Yn hyr, wrth gwrs, y mae arbenigrwydd y stori. Prin y buasai sôn am wleddoedd Persia oni bai am ddisgwyliad Mordecai. Islaw sylw yw rhialtwch pobl yn aml; nid yw ond ffolineb. Yr hyn a’i gwna yn werth sylw yw bod rhywrai yn ei ganol sy’n disgwyl wrth Dduw. Gwna hynny ddigwyddiadau digon dinod yn rhai i’w cofio.

Esther 1:10-22

Yn ei feddwdod, gorchmynnodd y brenin i’w wraig ymddangos gerbron ei wahoddedigion i ddangos i’r bobloedd a’r tywysogion ei glendid hi, canys glân yr olwg ydoedd hi.

Ystyr Fasti oedd ‘gorau’. Ni ellir, meddir, ei huniaethu ag unrhyw frenhines adnabyddus mewn hanes. Yn ôl yr haneswyr Plutarch a Herodotus, arferai’r Persiaid gael eu gwragedd cyfreithiol i eistedd gyda hwynt mewn gwleddoedd, a phan aed i eithafion y gwledda gyrrwyd y gwragedd allan a gwahodd gordderch-wragedd a merched-dawnsio i mewn. Gwrthwynebodd Fasti fod yn un o’r rhai olaf hyn.

Nid stori lân a thwt yw stori Fasti, a da hynny! Nid yw Fasti yn ennill y dydd. Mewn gwirionedd, ac i bob amcan a chyfrif mae’n colli; colli safle, urddas ac enw da. Mae’n cael ei alltudio, ac yn sgil ei "Na" daw rheolau newydd caeth a chreulon i gadw gwragedd yn ei lle. Ond trwy lygaid ffydd, gwelwn rywbeth arall. Gwelwn fod dewrder Fasti yn ysbrydoli pobl eraill. Daw "Na" Fasti yn "Na" Esther ac mae esiampl Fasti yn magu hyder ym mhobl eraill i ddweud "Na".

Tybed, faint o frenhinoedd y byd hwn sydd yn arswydo rhag i ryw Fasti neu’i gilydd fynnu dweud "Na" wrthynt?

'YMLAEN': Y SUL A'R WYTHNOS NEWYDD

Boed bendith y flwyddyn newydd hon. Braf fydd dechrau’r flwyddyn newydd gyda Duw, gyda’n gilydd. Echel homili Owain yn ein Hoedfa Foreol (10:30) fydd tri gair o eiddo’r mab ieuengaf enwog hwnnw: Faint o weision cyflog sydd gan fy nhad, a phob un ohonynt yn cael mwy na digon o fara ... (Luc 15:17). Mae’r Bwrdd Cymundeb yn amlygu haelioni Duw; dyma Dduw sydd bob amser â mwy na digon o gariad ganddo i FADDAU, ADFER a CHYNNAL.

Wrth y Bwrdd, cawn gyfle i gydymdeimlo â’r galarus yn ein plith, a chofio’r aelodau hynny sy’n methu a bod gyda ni, gan bellter ffordd, cystudd neu henaint.

Ers sawl blwyddyn bellach, ‘rydym yn cynnal Gwasanaeth Plygain ar ddechrau’r flwyddyn newydd. Buom yn ei gynnal yng nghapel syml Bethesda’r Fro ond erbyn hyn eglwys hardd Teilo Sant yn Sain Ffagan yw’n cyrchfan (14:00). Y Parchedig Ddr R. Alun Evans, aelod ‘anrhydeddus’ gyda ni yn Eglwys Minny Street sydd wedi arwain ein Plygain lawer tro, a mawr ein diolch iddo ac i bawb a fu ynglŷn â’r trefnu. Hanfod y Blygain yw eich bod chi’n dod i gymryd rhan; a da fydd gweld eto’r eglwys ynghyd, o’r ieuengaf i’r hynaf, yn cymryd rhan gydag asbri. Boed bendith a mwynhad.

Yn ein Hoedfa Hwyrol (18:00) bydd Owain yn ceisio amlygu’r cysylltiad rhwng Eseia Broffwyd, Asyn a’r Tri Gŵr Doeth. Os ydych am wybod rhagor, dewch â chroeso!

Methu dod i’r Oedfaon? Ymunwch â ni trwy gyfrwng negeseuon trydar @MinnyStreet #AddolwnEf Dechrau toc wedi 10:30/18:00.Am wybod mwy? Dewch â chroeso. Boed bendith.

PIMS nos Lun (7/1; 19:00-20:30 yn y Festri): Ych! Blwyddyn Newydd!

Nos Fawrth (8/1; 19:30-20:30): ‘Bethania’. Echel ein trafodaeth eleni yw ‘Esther’. Trown at y bennod agoriadol nos Fawrth. Darperir nodiadau ‘Bethania’ rhag blaen ar y wefan hon bore dydd Llun.

‘YMLAEN’: Y SUL A’R WYTHNOS NEWYDD

Trown ein golygon i Sul olaf y flwyddyn a mawr ein diolch i Dduw am y gofal a fu drosom. Ein cyd-aelod, y Parchedig Menna Brown fydd yn cynnal yr Oedfa Foreol (10:30). Gwyddom y cawn ganddi Oedfa gyfoethog i’n paratoi i flwyddyn newydd o waith a chenhadaeth. Ni fydd Oedfa Hwyrol yn Minny Street.

Wynebwn y flwyddyn newydd gyda’n gilydd a gyda hyder. Gwnaed yr Arglwydd hi yn flwyddyn dda inni yn yr ystyr orau.

ADFENT 2018: 'O! TYRD, FLAGURYN JESSE, NAWR' (25)

Nadolig Llawen i chi gyd!

... cyflawnwyd yr amser iddi esgor, ac esgorodd ar ei mab cyntaf-anedig; a rhwymodd ef mewn dillad baban a’i osod mewn preseb, am nad oedd lle iddynt yn y gwesty. (Luc 2:7)

Tyrd i weled a chredu - yn y gwellt

Gwêl y Gair yn cysgu,

Ac yna cyhoedda’n hy

wrth y byd wyrth y beudy.

(John Gwilym Jones)

Ganwyd i chwi heddiw yn nhref Dafydd, Waredwr, yr hwn yw’r Meseia, yr Arglwydd. (Luc 2:11)

Y ddelwedd olaf yw’r pysgodyn: ICHTHUS.

Ichthus yw’r gair Groeg am bysgodyn: Iota, Chi, Theta, Upsilon a Sigma.

Iota (i): Iesous - Iesu

Chi (kh): Khristos - Crist

Theta (th): Theou - Duw

Upsilon (u): Huios - Mab

Sigma (s): Soter - Gwaredwr.

Iesu Grist, Mab Duw, Gwaredwr.

Dyma’r dydd i gyd-foliannu

Iesu, Prynwr mawr y byd:

Dyma’r dydd i gyd-ddynesu

Mewn rhyfeddod at ei grud;

Wele’r Ceidwad

Yma heddiw’n faban bach. Amen.

Gwilym R. Tilsley (1911-1997)

ADFENT 2018: 'O! TYRD, FLAGURYN JESSE, NAWR' (24)

Heddiw, y Seryddion a’r Seren.

Wedi i Iesu gael ei eni ym Methlehem Jwdea yn nyddiau’r Brenin Herod, daeth seryddion o’r dwyrain i Jerwsalem a holi, “Ble mae’r hwn a anwyd yn frenin yr Iddewon? Oherwydd gwelsom ei seren ef ar ei chyfodiad, a daethom i’w addoli” (Mathew 2:2).

Seryddion: rhai yn ceisio darllen arwyddion yr amserau oddi wrth symudiadau’r sêr. Ofer yw dyfalu pa seren a welsant, nac o ba wlad y daethant. Yr hyn sydd bwysig am y seryddion hyn, yw eu menter; daethant o bellter byd i geisio Brenin Brenhinoedd yr holl fyd ... Duw y duwiau, Arglwydd arglwyddi yr holl fyd.

O! na welem ni olau – ei seren

A phrysuro’n camau

I Fethlem, i roi’n gemau

O’i flaen Ef i’w lawenhau.

O.M.Lloyd (1910-1980)

I’r Seren a fu’n gennad – iddo Ef,

Rho, Dduw, ailenyniad,

A dyged hon, dirion Dad,

Y cedyrn at y Ceidwad. Amen

Dewi Emrys (1881-1952)

ADFENT 2018: 'O! TYRD, FLAGURYN JESSE, NAWR' (23)

Yr oeddent ill dau yn gyfiawn gerbron Duw, yn ymddwyn yn ddi-fai yn ôl holl orchmynion ac ordeiniadau’r Arglwydd. (Luc 1:6)

Sut y caf sicrwydd o hyn? (Luc 1:18a)

Disgynyddion Aaron oedd Elisabeth a Sachareias  (Luc 1:5-25). Ganed y ddau i deulu offeiriadol. Ganed y ddau i weinidogaeth y Deml. ‘Roedd Sachareias yn offeiriad yn y Deml. Gweinidogaeth Elisabeth oedd geni a magu plant - cynnal a chadw'r llinach offeiriadol. Mae'n debyg na fu dim byd arall yn fwy o destun gweddi i Sachareias ag Elisabeth na magu plant, ond ni atebwyd y weddi honno. Doedd neb ar eu hol i gadw fflam y llinach yng nghyn. ‘Roedd y ffaith honno, bellach, yn rhan o’r hyn oeddent; yn rhan o wead eu perthynas â’i gilydd, yn rhan o batrwm eu perthynas â Duw. Mae anobaith yn rhywbeth sy’n mynd yn arferiad. Nid gwrthod credu’r angel mae Sachareias, ond bellach, methu credu. Cawsant ei siomi cymaint, fel iddynt ddechrau disgwyl cael ei siomi. Mae yma ddarlun o grefydda ein cyfnod. Aeth anobaith yn hobi gennym. I ganol bob anobaith, daw Duw a’i newyddion da o lawenydd mawr.

Mab Sachareias ag Elisabeth oedd Ioan Fedyddiwr.

Wrth ystyried ein tueddiad i ddweud ‘na’ i Dduw gyda ni, ac ‘ie’ i Nyni-heb-Dduw, boed i ni gofio addewid yr Efengyl ym mhregethu Ioan Fedyddiwr: daeth Iesu atom, i’n bedyddio nid a dŵr, ond a’r Ysbryd Glân ac a thân (Mathew 3:11) fe ddaeth i losgi i ffwrdd popeth y gallwn gynllunio i’n hunain heb Dduw.

Yn ôl mesur ein hufudd-dod a’n hymgysegriad Arglwydd, pâr inni wybod dy ewyllys yn llwyrach, ac o’i gwybod ei gwneuthur. Amen.