...daethant i Genesaret ac angori wrth y lan. (Marc 6:53b)
Paned a sgwrs yn y Terra Nova, Parc Llyn y Rhath
Terra Nova...11 y bore, amser paned. Er mor adfywiol y baned, y drafodaeth a’n bywiocaodd. Man cychwyn y drafodaeth honno oedd triongl; triongl ar ei phen; ei phegwn uchaf am i lawr. Beth a wnelo hyn â gweddi, addoliad a bywyd yr eglwys leol? Gan John Roberts (Minimus; 1808-1880; CFf.:243) oedd yr ateb, heb anghofio Habacuc broffwyd!
Bywha dy waith, O Arglwydd mawr,
dros holl derfynau’r ddaear lawr
drwy roi tywalltiad nerthol iawn
o’r Ysbryd Glân a’i ddwyfol ddawn.
Bywha dy waith o fewn ein tir,
arddeliad mawr fo ar y gwir;
mewn nerth y bo’r Efengyl lawn,
er iachawdwriaeth llawer iawn.
Bywha dy waith o fewn dy dŷ
a gwna dy weision oll yn hy:
gwisg hwynt â nerth yr Ysbryd Glân,
a’th air o’u mewn fo megis tân.
Bywha dy waith, O Arglwydd mawr,
yn ein calonnau ninnau nawr,
er marwhau pob pechod cas,
a chynnydd i bob nefol ras.
Mae nifer helaeth o weddïau yn y Beibl. Seiliwyd yr emyn hwn ar weddi’r Proffwyd Habacuc. Brawddeg o’r weddi honno sy’n dechrau pob un o’r pedwar pennill: Bywha dy waith yng nghanol y blynyddoedd. ‘Roedd Habacuc yn byw mewn cyfnod pan oedd cyflwr ysbrydol ei bobl yn isel, ‘Roedd hyn tua saith canrif cyn Crist. Nid yw dirywiad crefyddol yn beth newydd felly! Ond, a dyma hanfod neges y Proffwyd, ni ddylai pobl Dduw fod yn fodlon ar gyflwr eu hoes nac ar eu cyflwr eu hunain!
O! ARGLWYDD, clywais sôn amdanat, a gwelais dy waith, O! Arglwydd. Adnewydda ef yn yng nghanol y blynyddoedd, datguddia ef yng nghanol y blynyddoedd, ac yn dy lid cofia drugaredd...Er nad yw’r ffigysbren yn blodeuo, ac er nad yw’r gwinwydd yn dwyn ffrwyth; er i’r cynhaeaf olew ballu, ac er nad yw’r meysydd yn rhoi bwyd; ac er i’r praidd ddarfod o’r gorlan, ac er nad oes gwartheg yn y beudai; eto llawenychaf yn yr ARGLWYDD, a llawenhaf yn Nuw fy iachawdwriaeth. Yr ARGLWYDD Dduw wy fy nerth; gwna fy nhraed yn ysgafn fel ewig, a phâr imi rodio uchelfannau (Habacuc 3:1-3, 17-19)
Dyhead gweddigar yr emynydd yw am i Dduw fywhau ac adnewyddu ei waith - dros holl derfynau’r ddaear lawr, o fewn ein tir, o fewn dy dŷ; yn ein calonnau ninnau nawr. Sylweddola’r emynydd mai Duw all fwyhau, ac mae’r bywhau yn digwydd yn a thrwy bobl Dduw. Gwaith Duw ynom yw tarddle’r bywhau. Pan fywheir gwaith Duw yn ein calonnau ninnau nawr bywheir gwaith Duw o fewn dy dŷ, o fewn ein tir, a thros holl derfynau’r ddaear lawr.
Wel, am drafodaeth! Dyma rhai o’r prif bwyntiau:
Er cydnabod pwysigrwydd dylanwad y weddi a defosiwn yn ein calonnau ninnau nawr; rhaid hefyd sylweddoli fod gweddi a gweddïau pobl Dduw dros holl derfynau’r ddaear lawr yn ein cynnal a'n chadw. Pwy a ŵyr sawl bendith a gawn o weddïau pobl Dduw ledled byd?
Cydnabu’r Gweinidog nad oedd wedi sylweddoli tan yn gymharol ddiweddar mai dyfyniad o broffwydoliaeth Habacuc oedd llinell agoriadol pob pennill. Cymaint a gollir wrth golli cyd-destun adnod neu emyn!
Yng nghyd-destun y symud a berthyn i emyn Minimus, o holl derfynau’r ddaear lawr i ein calonnau ninnau nawr soniwyd am bwysigrwydd a chyfoeth ein koinônia fel pobl ffydd. Ofer y ceisia unrhyw un wneud yr Efengyl yn feddiant personol; yn yr act o’i dderbyn rhaid ei rhannu, fe lifa o ein calonnau ninnau nawr i holl derfynau’r ddaear lawr.
Mor bwysig yw cyfle fel hyn, yn gwmni bychan, i drafod ein ffydd! Er mor bwysig y cyhoeddi bob Sul, hanfodol y cwmnïa agos i rannu a thrafod. Cyfuniad o’r cyhoeddi a’r trafod sydd yn bywhau gwaith Duw yn ein calon.
