Salm 3
Nid yw’r drydedd Salm ymhlith yr adnabyddus a’r poblogaidd. Ond pan aethpwyd ati, canrifoedd lawer yn ôl, i drefnu a dosbarthu’r Salmau ‘roedd yr ysgolheigion yn teimlo y byddai’r salm hon yn bwrpasol iawn fel Emyn Boreol.
Yn wir ni ellid gwell paratoad ar gyfer y dydd a’i alwadau na darllen a myfyrio'r salm fer hon. Ni wyddom i sicrwydd beth oedd achlysur cyfansoddi’r salm, ond o wneud defnydd ymarferol ohoni daw bendith gyson inni.
Yn un peth, mae’r salm yn galw arnom i wynebu’r dydd gyda’r un parodrwydd i ymddiried yn Nuw ag a wnaethom wrth gysgu’r nos: Yr wyf yn gorwedd, meddai’r salmydd, ac yn cysgu, ac yna’n deffro am fod yr ARGLWYDD yn fy nghynnal (3:5 BCN).
Dyma felly neges gyntaf y Salm: ewch â gwres ymddiriedaeth y nos i wynebu’r dydd, gan gredu mai Duw'r nos yw Duw'r dydd, Duw y gellir cyfrif ar ei ofal a’i amddiffyn cant y cant.
Yn ail, geilw’r salm arnom i fod yn gwbl effro'r dydd! Yn effro i’w beryglon. Sonia’r Salmydd hwn fel y mwyafrif ohonynt am elynion bygythiol yn cau amdano o bob tu. ARGLWYDD, mor lluosog yw fy ngwrthwynebwyr! Cyfod, Arglwydd; gwareda fi, O fy Nuw (3:1 a 7a BCN).
Nid gelynion cig a gwaed o angenrheidrwydd sydd gan y Salmydd mewn meddwl. Rhyfel enaid sydd ym meddwl y Salmydd wrth sôn gymaint am ei elynion. Dyn a’r ddihun ydoedd, i wir frwydrau bywyd, yr ymgodymu dygn a themtasiwn ac amheuaeth. Mae cysgwr tawel diofal y nos wedi troi’n ymladdwr effro a di-ofn y dydd. Ymladd ag ef ei hun mae’r Salmydd.
Er mai lletchwith rhywsut yw clywed y Salmydd yn gweddïo: Byddi’n taro fy holl elynion yn eu hwyneb, ac yn torri dannedd y drygionus (3:7b BCN). Ond, meddyliwch am eich gelynion - nid pobl - ond eich gwir elynion, meddyliwch am y pethau hynny sydd yn eich blino a’ch brifo, yn eich baglu a’ch bychanu. Onid braf, yn Nuw a gyda Duw buasai taro’r gelynion rheini yn ei wyneb gan dorri dannedd ambell un!
Clywch genadwri'r salm hon: ... yr wyt ti, Arglwydd, yn darian i mi ... (3:3a BCN)
Pan luniai gof y llys, ers llawer dydd, darian i’w dywysog neu i un o’i filwyr, buasai fel arfer yn llunio dwy iddo. Gofalai fod y cyntaf yn fawr a thrwchus a chadarn fel y gallai ddal ergydion y gelyn. Tarian yw defnyddio yn y frwydr fyddai hon, a chadernid plaen fyddai ei nodwedd.
Gan nad oedd bwriad i fynd a’r ail darian i frwydr byth ond i’w hongian ar fur y llys, nid oedd rhaid iddi fod yn fawr a chadarn, tarian fechan ysgafn oedd hwn, a rhoddwyd patrwm ac addurn o amryw liwiau ar ei hwyneb. Nid peth i’w defnyddio oedd y darian hon ond addurn a harddwch.
Ni fu’r byd erioed yn beryclach lle. Mae Duw yn cynnig bod fel tarian i ni, mae ernes ei nerth gennym, ond mae gennym ddewis hefyd - dewis tyngedfennol - naill a’i gallwn hongian ein Duw ar fur y llys fel addurn a harddwch, neu fe allwn fentro allan gyda Duw i gwrdd â’r temtasiynau sydd raid ei gorchfygu, a’r anawsterau sydd raid ei goresgyn. Yn a thrwy bob trafferth bydd yn cysgodi trosom fel tarian fawr a chadarn.
Arglwydd, cyfoethoger fy mhrofiad ysbrydol, a thrwy hynny defnyddia fi i dywys eraill i gyffelyb brofiad. Amen.
