‘La garde du Tombeau’, Jacques Joseph Tissot (1836-1902)

‘La garde du Tombeau’ (1886-1894), Jacques Joseph Tissot (1836-1902); Amgueddfa Brooklyn, UDA.

Ystyrir gwaith Jacques Joseph Tissot i fod braidd yn trite y dyddiau hyn, ond celfyddyd gywrain a da ydyw.

Yn sgil ailddarganfod gwerth a chymorth ffydd yn 1885, prif thema celfyddyd Tissot oedd y Beibl, ac yn fwyaf penodol bywyd Iesu. Perthyn y ddau lun sydd gennym o dan sylw heddiw i gyfres o 365 o luniau tebyg yn ‘cofnodi’ bywyd Iesu. Cafwyd ymateb brwd i’r gyfres gan y cyhoedd mewn arddangosfeydd ym Mharis (1894-5), Llundain (1896) ac Efrog Newydd (1898-9). Mae’r gyfres gyfan bellach yn Amgueddfa Brooklyn.

Cymerwch warchodlu; ewch a gwnewch y bedd mor ddiogel ag y gallwch (Mathew 27:66 BCN).

Trannoeth marw Iesu, daeth y prif offeiriaid a’r Phariseaid yn ôl at Pilat. ‘Roedd ofn mawr arnynt, ofn y buasai disgyblion Iesu yn dod a symud corff y Saer bregethwr a dweud wrth y bobl fod Iesu eto’n fyw. ‘Roedd yr arweinwyr crefyddol hyn yn fwy na chyfarwydd â phobl yn honni maen nhw oedd y Meseia. 'Roedd ryw siarad gwirion am wyrthiau yn troi o’u cwmpas bob un, ond diflannu a wnaethant, bob un, y naill ar ôl y llall. Felly, hyd yn oed pe bai’r disgyblion yn llwyddo i symud corff Iesu, a dweud wrth y bobl ei fod eto’n fyw, ni fuasai sibrydion am fywyd newydd yn ddigon i gynnal diddordeb y bobl. ‘Roedd yr arweinwyr crefyddol yn ymwybodol o hyn ... Ond, y tu ôl i’r ofn a fynegwyd ganddynt, ‘roedd arswyd real, dwfn - arswyd na fuasent wedi cydnabod i neb, dim hyd yn oed ymhlith ei gilydd. ‘Roedd arswyd arnynt fod yr hwn a groeshoeliwyd ganddynt YN Fab i Dduw! Arswydent y byddai Iesu YN dychwelyd o farw’n fyw! ‘Roedd arswyd arnynt y buasai Iesu YN symud eto yn eu plith yn fwrlwm o rym brawychus o fawr! Dychmygwch eu siom felly o glywed Pilat yn dweud: Cymerwch warchodlu; ewch a gwnewch y bedd mor ddiogel ag y gallwch (Mathew 27:65 BCN). Sylwch ar y cymal: mor ddiogel ag y gallwch. Yn ddiarwybod iddo, gyda’r cymal hwn, anelodd Pilat pelydr o olau cryf at ofn y prif offeiriaid a’r Phariseaid ac amlygu’u harswyd ... mor ddiogel ag y gallwch meddai Pilat wrthynt. Ni ellid gwneud rhai pethau’n ddigon diogel, byth. Mae arswyd arnynt! Gwyddant fod yna rym yn ymgasglu yn y bedd hwnnw a oedd y tu hwnt i bob rheolaeth (sylwch ar sut mae Tissot yn cyfleu’r grym hwnnw yn yr ail lun heddiw: ‘Madeleine et les saintes femmes au tombeau’).

Sut ellir rhwystro’r haul rhag codi, y llanw rhag troi?

F’Arglwydd Iesu Grist, fab Duw, Waredwr, bydd drugarog wrthyf. Amen

(OLlE)

‘Madeleine et les saintes femmes au tombeau’, (1886-1894), Jacques Joseph Tissot (1836-1902); Amgueddfa Brooklyn, UDA.