Cymerodd hwy gydag ef ac encilio o'r neilltu i dref a elwir Bethsaida (Luc 9:10b).

Ni ellid cynnal y bywyd defosiynol heb addoliad y gynulleidfa, a buan y mae addoliad yn colli ei flas heb elfen o ddefosiwn personol. Rhaid wrth allor yn y galon, yn ogystal â’r allor yn y deml. Diben Bethsaida yw datblygu ein bywyd defosiynol ni. Braf a buddiol y cyfarfodydd hyn.

Wedi cyd-ddarllen Salmau 90 a 133, fe’n harweiniwyd gan y Gweinidog mewn astudiaeth a thrafodaeth o weddi Iesu (Ioan 17).

Mae’r weddi’n ymrannu’n naturiol yn dair rhan -

17:1-5 - Tad a Mab

17: 6-19 - Y Mab a’r Disgyblion

17: 20-26 - Y Mab, y Disgyblion a’r Byd.

Tad a Mab

Mae Iesu ymgysegru o’r newydd i ewyllys ei Dad. Mae’r weddi’n yn cael ei hoffrymu yng nghysgod y groes, ond rhagdybir ynddi fuddugoliaeth y groes - y mae’r gwaith sydd o’i flaen eisoes wedi ei gyflawni: Yr wyf wedi dy ogoneddu ar y ddaear trwy orffen y gwaith a roddaist imi i’w wneud (17:4).

Y Mab a’r Disgyblion

Yn ail ran y weddi mae Iesu’n eiriol dros ei ddisgyblion: i’r dynion a roddaist imi allan o’r byd (17:6). Drostynt hwy yw wyf yn gweddïo...(17:9). Nid dros y byd yr wyf yn gweddïo...(Ioan 17:9). Nid yw Iesu’n dweud nad oes ganddo ddiddordeb yn y byd, na chwaith yn awgrymu bod y byd yn rhy ddrwg i weddïo trosto. Dweud y mae nad yw’r gweddïo dros y byd ar hyn o bryd. Yn y rhan hon o’i weddi, ei brif ddiddordeb yw anghenion ei ddisgyblion wrth iddynt wynebu’r byd, a hynny hebddo.

Y Mab, y Disgyblion a’r Byd

Yn nhrydedd ran y weddi (20-26) mae’r pwyslais yn newid, a chylch y weddi’n lledu i gynnwys y Mab, Disgyblion a’r Byd. Nid dros y disgyblion yn unig y gweddïa Iesu bellach (17:20): ...ond hefyd dros y rhai fydd yn credu ynof fi trwy eu gair hwy. Mae’r byd - pawb, a phopeth ym mhob man - yn wrthrych ddiddordeb a gofal y Gwaredwr.

John Leonard Wilson (1897-1970); Esgob Singapore (1941-1948) a Birmingham (1958-1969).

Wedi cyfnod da o drafodaeth aethom ymlaen i ystyried geiriau a phrofiad John Leonard Wilson (1897-1970), Esgob Singapore (1941-48) a maes o law Birmingham (1958-1969), fel cymorth i garu gelynion, a gweddïo dros y rhai sy’n eich erlid...(Mathew 5:44)

Awgrymodd y Gweinidog fod yr erchyllterau diweddar ym Mharis yn amlygu’r ffaith fod gennym elynion, a hynny dim ond yn sgil y ffaith ein bod â rhan yn niwylliant y Gorllewin. Sut felly mae gweddïo dros y terfysgwyr hyn - sut mae gweddïo dros ein gelynion?

Bu Leonard Wilson yng ngharchar Changi, Singapore dros gyfnod yr Ail Ryfel Byd. Arteithiwyd ef yno gan filwyr Siapaneaidd. Fe oroesodd, ac wedi dychwelyd bu’n ymdrin â’i brofiad ar raglen radio. Meddai:

By the grace of God

I saw those men

- not as they were then,

but as they had been.

Once they were children

with their brothers and sisters

happy in their parents’ love,

in those far-off days

before they had been conditioned

by their false nationalist ideas.

And it is hard to hate little children.

So I saw them

- not as they were in the present -

but as they were capable of becoming,

redeemed by the power of God’s love,

and I knew that I should say:

‘Father, forgive’.

Bu trafod mawr ar hyn. Dyma rhai o’r prif bwyntiau:

Cytunwyd bod gweld y plentyn yn ein gelyn yn gwneud maddau iddo'n haws.
Rhaid i'r gelyn weld y plentyn yn eraill; hyn, a dim ond hyn all ei atal rhag creulondeb a lladd.
Rydym mewn trafferth - gofid yn esgor ar ofid, trais ar drais - rhaid wrth ymateb, a rhaid i'r ymateb hwnnw ddechrau gyda ni, a lledu ohonom. Mae ein parodrwydd unigol i gymodi yn sicrhau fod cymod lletach yn bosibl. Mynnwn ddylanwadau ar yr hyn y gallwn ddylanwadu arno, a newid yr hyn sydd o fewn ein cyrraedd i newid, gan gredu bod y newid bychan, 'lleol' hwnnw yn peri newid ehangach, byd-eang.
Onid oes rhai pethau - erchyllterau - nad oes maddeuant iddynt?
Rhaid i'r eglwys leol estyn i bobl gyfle a gofod i fynegi'i hofnau a'i harswyd gyda Duw, gyda phobl Dduw.
Mae llif di-baid o newyddion bellach trwy gyfryngau dirifedi - ond mae'r cymorth i brosesi'r newyddion hynny yn brin iawn. Dylasai hyn fod yn rhan o weinidogaeth yr eglwys leol.
Er mor 'naïf' ein pwyslais ar ffydd, gobaith, cariad, ni fu erioed y fath angen ar bobl ffydd i ledu, rhannu a chyhoeddi'r grasusau hyn.

Wedi trafod gweddi, aethom ati i weddïo. Bu Bethsaida eto’n fendith.