DIWRNOD RHYNGWLADOL JAZZ (2)

Mae'n Ddiwrnod Rhyngwladol Jazz! Beth yw jazz? Man, if you don’t know, I could never tell you oedd ateb Louis Armstrong. Mae jazz, canu gospel a’r blues yn frodyr a chwiorydd i’w gilydd: plant i ganu’r caethweision. Gwarth ac ing caethwasiaeth esgorodd ar ganu jazz. Er eu hamddifadu o’u rhyddid a’u teuluoedd, eu gobaith, eu hiaith a’u diwylliant, nid oedd modd dwyn y gân oddi wrthynt. Troesant eu hiraeth a’u poen, eu hymdrech i gadw’n fyw yn gân. Gyda threigl y blynyddoedd daeth cerddoriaeth y caethweision a’u hetifeddion yn falm enaid i etifeddion y rheini fu’n hybu caethwasiaeth.

Mae jazz yn treiddio i ddyfnder enaid; mae’n gerddoriaeth sydd yn ein cysylltu â gwraidd ein dolur a ffynhonnell ein cysur. I fod yn gerddor jazz rhaid ymarfer. Rhaid hefyd dysgu canu’n ddifyfyr; nid dim ond gydag eraill ond hefyd sut mae cynganeddu’n gywrain a thelynegu’n soniarus. Nid hawdd mo hyn! Anodd yw camu o fyd y cyfarwydd i fyd y posibiliadau di-ben-draw; anodd mentro canu y tu hwnt i’r hyn a wyddoch.

I’ve always told the musicians in my band to play what they know and then play above that. Because then anything can happen, and that’s where great art and music happen.

Gellid awgrymu, yn y dyfyniad uchod, fod Miles Davies yn siarad nid yn unig am gelfyddyd a cherddoriaeth, ond hefyd am fywyd. Dyma’r her i bawb ohonom: defnyddio ein dychymyg; bod yn greadigol yn ein ffydd, yn fentrus drosti, ynddi ac o’i herwydd - i dorri tir newydd, i gamu y tu hwnt i’r hyn a wyddom - to play what we know and then play above that.

Mater o ganu’n ddifyfyr yw bywyd pob Cristion. Wynebwn bob math o sefyllfaoedd gwahanol a gofynion di-ben-draw ar ein hamser, egni ac amynedd; daw rhwystredigaethau a siomedigaethau; daw hwyl, llonydd a llawenydd. Ein nod yw meithrin yr ystwythder, hyblygrwydd a menter sydd ei angen i rannu cariad Crist yn effeithiol ag eraill: to play what we know and then play above that.

(OLlE)

SALM

Ymddiried yn yr ARGLWYDD a gwna ddaioni, iti gael byw yn y wlad mewn cymdeithas ddiogel (Salm 37:3; buddiol buasai darllen adnodau 1-9).

Er mwyn nofio mae’n rhaid bwrw eich hun i’r dŵr; ymddiried eich hun i’r dyfnder cyn profi bod y dŵr yn cynnal. Nid oes geiriau i’r weddi fwyaf elfennol, meddai Colin Morris: It’s wordless. It is simply letting go, resting back, floating like a tired swimmer, trusting ... Dyna brofiad y Salmydd hefyd: Bwrw dy faich ar yr ARGLWYDD ac efe a’th gynnal (Salm 55:22). Ymddiried yn yr ARGLWYDD a gwna ddaioni ... (Salm 37:3).

Profiad o ddiogelwch a chael ei gynnal oedd eiddo Gobeithiol yn Taith y Pererin. Mentrodd Gobeithiol groesi’r afon ddofn, ddu. O’i chanol y mae’n galw ar ei gyfaill ar y lan: Ymwrola, fy mrawd, rwy’n teimlo’r gwaelod ac y mae’n gadarn. Gweddïwn am gael teimlo'r breichiau tragwyddol oddi tanom.

(OLlE)

'YMLAEN': Y SUL A'R WYTHNOS NEWYDD

Ym mis Mai 2013, cyhoeddwyd Adroddiad o Drafodaethau ac Argymhellion Gweithgor Gweinidogaeth Eglwys Minny Street. Y cyntaf o bum flaenoriaeth a nodwyd i waith a chenhadaeth yr eglwys hon oedd Addoliad. Wrth ymfalchïo yn arddull, naws ac ehangder ein haddoliad, teimlai’r Gweithgor bod yna gyfleoedd i gynyddu ymwneud aelodau yn ein hoedfaon. Hyn, nid yn unig er mwyn datblygu "gweinidogaeth yr holl saint", ond hefyd, fel modd i feithrin cynulleidfa a fydd, gobeithio, yn fwy parod i ymgymryd â threfnu ac arwain oedfaon pan fydd, efallai, mwy o alw (e.e. cyfnod di-weinidog). Cytunwyd bod angen meithrin, ymysg ein haelodau, barodrwydd i gynnig gwasanaeth yn hytrach na disgwyl i rywun ofyn. Gwelwyd hefyd gyfleoedd trwy’r fath ymwneud i ennyn ymdeimlad o gyd-weithio ymysg grwpiau o aelodau’r gynulleidfa.

Bellach, mae pob pumed Sul yn y mis yn gyfle i aelodau’r eglwys i drefnu a chynnal yr addoliad. Buddiol a bendithiol yw hyn. Bydd ein Hoedfa Foreol dan arweiniad aelodau a chyfeillion Caerffili, Pentre'r Eglwys a Phontypridd. Gan goffau eich grymiol ffydd, a’ch diwyd gariat ac ymaros eich gobaith yn ein Arglwydd Iesu Crist, rac bron Duw, sef ein Tat. (1 Thesaloniaid 1:3 Cyfieithiad William Salesbury). ‘Rydym yn diolch eleni am i Gymru, 450 mlynedd yn ôl, gael y Testament Newydd yn ei hiaith ei hun. Bydd ein Hoedfa Foreol yn gyfrwng i ddiolch a dathlu cyfraniad William Salesbury.

Cynhelir Ysgol Sul. Bydd paned a nwyddau Masnach Deg yn y Festri wedi’r Oedfa.

Bydd yr Oedfa Hwyrol (18:00) yng ngofal aelodau a chyfeillion Yr Eglwys Newydd. Dewiswyd darlun fel sail i’r Oedfa: y greadigaeth fel theatr a’r ddaear fel llwyfan. Ar y llwyfan hwn yn y theatr hon y gwelwyd drama’r cadw yn datblygu ac yn dod i uchafbwynt gyda dyfodiad Iesu Grist. Â’r ddrama yn ei blaen, ond y mae’r cwmni a’r cyflwyniad yn newydd o genhedlaeth i genhedlaeth. Duw biau’r theatr. Ef hefyd yw awdur y ddrama a’i chyfarwyddwr, ond rhoddodd ryddid i’w gwmni wneud camp neu remp ohoni!

Bydd paned a nwyddau Masnach Deg yn y Festri wedi’r oedfa.

Dyfal bu’r paratoi, a dygn y trefnu i sicrhau fod gan bawb - o’r ieuengaf i’r hynaf - ei le, cyfle a chyfraniad. Pawb a’i waith, a gwaith i bawb wrth gynnal gwasanaeth ac offrymu mawl ac addoliad. Gweddïwn am wenau Duw ar y Sul.

Koinônia amser cinio dydd Mercher (3/5; 12:00): Mae ‘na fwy i bryd o fwyd o gwmpas bwrdd na bodloni’r archwaeth am fwyd. Mae’n gyfle i rannu syniadau, i drafod, i gymdeithasu a dod i nabod ein gilydd yn well. Dyna sy’n digwydd yn y Koinônia misol.

Babimini bore Gwener (5/5; 9:45-11:15 yn y Festri): gwên, a chroeso, cwmni a phaned i’r rhieni; ac i’r plantos: hwyl a chân, chwarae a chwerthin.

Rhwydwaith Merched, Undeb yr Annibynwyr yng Nghapel y Priordy, Caerfyrddin (10:00-13:00 6/5): ‘Cefnogi ymgyrch miliwn o siaradwyr Cymraeg’; siaradwr gwadd: Arfon Jones. Boed bendith.

DIWRNOD RHYNGWLADOL JAZZ (1)

'Munud i Feddwl' ein Gweinidog

Hanner ‘Munud i Feddwl’ heddiw! Rhagymadrodd i’r ‘Munud i Feddwl’ go iawn ddydd Sul. Pam? Diwrnod Rhyngwladol Jazz yw dydd Sul!

Every bad situation, meddai Amy Winehouse rywdro, is a blues song waiting to happen ...

Bu sawl sefyllfa wael ...

Yn lleol a ledled byd bu gormod o lawer o sefyllfaoedd gwael. Hawdd ddigon felly, buasai canu a chyd-ganu’r blues. Nid y blues mo ffydd, ond jazz. Darfu’r blues gyda’r llef Gorffennwyd (Ioan 19:30). A phan gyflëir y gwirionedd hwnnw’n gywir a chlir, cawn ein donio â chlust i glywed jazz ffydd, gobaith a chariad y tu hwnt i sŵn y blues beunyddiol.

 ninnau’n baglu o blues i blues, daw budd a bendith o ystyried cyfieithiad J. D. Vernon Lewis o eiriau Frances R. Havergal; geiriau sydd yn dangos dawn a gallu Duw i droi’r blues yn jazz:

Gwawr wedi hirnos, cân wedi loes,

Nerth wedi llesgedd, coron 'r ôl croes;

Chwerw dry'n felys, nos fydd yn ddydd,

Cartref 'r ôl crwydro, wylo ni bydd.

Gyda’r geiriau, cofiwn yn dyner weddigar am y galarus a’r gofidus ymhell ac agos, a chofiwn hefyd mai Gwawr wedi hirnos, cân wedi loes; jazz wedi’r blues yw hanfod ein ffydd.

(OLlE)

CYTGAN

Pwy yw hon sy’n ymddangos fel y wawr, yn brydferth fel y lloer, yn ddisglair fel yr haul, yn urddasol fel llu banerog?

(Caniad Solomon 6:10 BCNad)

Gwêl y cariad ei anwylyd yn debyg i’r wawr. Defnyddia’r rheini sydd am alegoreiddio Cân y Caniadau y gymhariaeth hon i ddweud mai Eglwys Crist sydd yn brydferth fel y lloer, yn ddisglair fel yr haul, yn urddasol fel llu banerog.

Darlun delfrydol iawn ydyw o’i anwylyd (o Eglwys Crist), ond oni syllwn ar y delfryd o dro i dro, bydd ein bywyd yn llwm ac fe dynnir allan ohono bob awydd ac ymdrech i greu gwell a thecach byd. Syllu ar y delfrydol a ysgogodd bob arloeswr.

Mae gormodiaith yn gwbl naturiol i serch. Peidiwn â difrïo’r ormodiaeth. Iaith serch yw iaith yr Eglwys yn aml wrth gyflwyno Crist: Ieuan o Lŷn a’i disgrifiodd Mae ei ruddiau fel y wawr, a William Williams, Pantycelyn: Mae’r wawr yn cerdded ar ei ôl.

Arwydd o’r dydd yw’r wawr, pan âi nos heibio. Meddai Paul am bob Cristion: Chwychwi oll, plant y goleuni ydych, a phlant y dydd (1 Thesaloniaid 5:5 WM).

Benthycwn brofiad William Williams (1717-91) yn sbardun i fyfyrdod pellach a gweddi:

Mae’r hyfryd wawr sy’n codi draw

yn dweud bod bore braf gerllaw ... Amen

GEFEILLIO TAI BACH

SALM

Llawenhewch yn yr ARGLWYDD, chwi rai cyfiawn ... Salm 33:1

Galwad sydd ar ddechrau Salm 33 i’r rhai cyfiawn i foli’r ARGLWYDD gan ddefnyddio’r offerynnau cerdd at y gwaith. Uchaf ogoniant celfyddyd o bob math yw gogoneddu’r ARGLWYDD.

Y mae’n caru cyfiawnder a barn; y mae’r ddaear yn llawn o ffyddlondeb yr ARGLWYDD. Trwy air yr ARGLWYDD y gwnaed nefoedd a’r holl lu trwy anadl ei enau. Casglodd y môr fel dŵr mewn potel, a rhoi’r dyfnderoedd mewn ystordai (Salm 33:5-7 BCNad).

Dywed y Salmydd fod Duw yn haeddu pob moliant fel Creawdwr nef a daear, ond yn arbennig fel Creawdwr sy’n ffyddlon i’w air. Rhodd Duw yw’r cread: ... y mae’r ddaear yn llawn o ffyddlondeb yr ARGLWYDD. Y mae’r cread a rhagluniaeth yn tarddu o ras rhyfeddol Duw. Yr un yw ei drugaredd a’i gyfiawnder Ef. Cyfiawnder trugarog yw ei gyfiawnder Ef.

Geilw’r Salmydd am gân newydd i Dduw. Yr un yw thema’r gân, ond newydd yw’r nodau. Daw bendithion Duw yn newydd o ddydd i ddydd, a dylai ein cân o fawl fod yn newydd bob dydd.

'YMLAEN': Y SUL A'R WYTHNOS NEWYDD

Mae nifer fawr ohonom bellach yn nodi, os nad ceisio cadw, 40 Diwrnod y Grawys. Ofer hynny, heb ein bod yn cofio nad Sul, ond tymor yw'r Pasg. Gwahoddir ni, ar ddydd Mercher y Lludw, i gadw 40 diwrnod y Grawys i ymbaratoi i'r Pasg. Gwahoddir ni ar Sul y Pasg i gadw 50 diwrnod i ddathlu'r Pasg. Trwy gydol y 50 diwrnod rhwng Sul y Pasg a'r Pentecost cynigir gennym awgrym o ddarlleniad Beiblaidd a myfyrdod syml yn seiliedig ar fywyd a phrofiad un o’r Seintiau Cymreig. 50:50 - 50 Sant i 50 diwrnod! Ymunwch â ni i ddathlu Tymor y Pasg eleni. Ein man cychwyn bore Sul fydd, Beuno, Asaff a Melangell trwy gyfrwng Munud i Feddwl gan ein Gweinidog. Bydd homili Owain yn ymdrin â’r Saint: Aelhaearn, Eluned, Cybi a Brynach.

Yn ôl ein harfer, bydd yr Oedfa Foreol am 10:30. Cynhelir yr Ysgol Sul. Parhawn i barchu gorchymyn Iesu, Portha fy ŵyn, a’n llafur yn ddiarbed i hyfforddi ein plant a phobl ifanc.

Croeso cynnes i gyfeillion o Eglwysi Gofalaeth Bro Llanuwchllyn a'r Cylch sydd yn ymuno ȃ ni yn ein Hoedfa Foreol.

Liw nos, yn yr Oedfa Hwyrol (18:00), ein braint fel eglwys fydd cael gwrando cenadwri a derbyn arweiniad gan y Parchedig Noel Davies (Abertawe). Gwyddom y cawn ganddo bregethu meddylgar a phregethau buddiol a bendithlawn. Gweddïwn am wenau Duw ar Oedfaon y Sul.

Bydd y gymdeithas yn parhau yn Koinônia: swper blasus a sgwrs ddifyr mewn bwyty Eidalaidd cyfagos.

PIMS nos Lun (24/4; 19:00-20:30 yn y Festri): Ffyddlondeb (Galatiaid 5:22).

Bethania nos Fawrth (25/4; 19:30-21:00). Y thema yw ‘Cyfeillion Paul’. Testun ein y sylw yn cyfarfod hwn bydd Titus).

Pnawn Mercher (26/4; 14:00-16:45) Cwrdd Chwarter Cyfundeb Dwyrain Morgannwg. Cwrdd Chwarter Dwyrain Morgannwg yn y Tabernacl, Porthcawl: ymweliad Llywydd yr Undeb, Mr Glyn Williams a thrafodaeth ar Arolwg y Cyfundeb. Gweddïwn am wenau Duw ar waith a chenhadaeth y Cyfundeb.

Dydd Iau (27/4; 10:30-13:30): Taith Gerdded Sain Ffagan (manylion yng nghyhoeddiadau'r Sul).

Bore Gwener (28/4; 11:00): ‘Llynyddwch’. Paned wrth ymyl llyn llonydd y Rhath. Yn Terra Nova cawn gyfle i drafod, fesul pennod, llyfr Rowan Williams: Choose Life (Bloomsbury, 2013). Echel ein trafodaeth fore Gwener fydd But is it true? (t.201-209).