BEIRO

22/11/1946: ‘Roedd y beiro ar werth ym Mhrydain am y tro cyntaf!

Beth am ysgrifennu - nid e-bost, nid nodyn bodyn; dim Facebook, na Twitter - ond llythyr iawn - papur, inc, amlen a stamp - i rywun heddiw?

Ladislao Biro (1899-1985) a ddyfeisiodd y beiro cyntaf all yn yr 1930au.

The Holy Spirit ... writes his own gospel and he writes it in the hearts of the faithful.

(Jean-Pierre de Caussade 1675-1751) 

BLUES...JAZZ

Every bad situation is a blues song waiting to happen...

(Amy Winehouse 1983 -2011)

Bu sawl sefyllfa wael...gormod o lawer o sefyllfaoedd gwael. Hawdd ddigon felly, buasai canu a chyd-ganu’r blues. Nid y blues mo ffydd, ond jazz. Darfu’r blues gyda’r llef Gorffennwyd (Ioan 19:30). A phan gyflëir y gwirionedd hwnnw’n gywir a chlir, cawn ein donio â chlust i glywed jazz ffydd y tu hwnt i sŵn y blues beunyddiol.

 ninnau’n baglu o blues i blues, daw budd a bendith o ystyried cyfieithiad J. D. Vernon Lewis (1879-1970) o eiriau Frances R. Havergal (1836-79); geiriau sydd yn dangos dawn a gallu Duw i droi’r blues yn jazz:

Gwawr wedi hirnos, cân wedi loes,

Nerth wedi llesgedd, coron 'r ôl croes;

Chwerw dry'n felys, nos fydd yn ddydd,

Cartref 'r ôl crwydro, wylo ni bydd.

(CFf.:789)

Gyda’r geiriau, cofiwn yn dyner am y galarus ymhell ac agos, a chofiwn hefyd mai Gwawr wedi hirnos, cân wedi loes; jazz wedi’r blues yw hanfod ein ffydd.

Arglwydd, dyro eto glywed caneuon gwaredigaeth yn ein byd . Amen.

(OLlE)

CYNGHANEDD, CYTGORD A 'KANGAROO CARE'.

Pan genir baban ymhell o flaen ei amser, gall rhythm y galon fach fod yn anghyson. Nid peth da mo hyn. Gan mor fychan y bychan, mae’r triniaethau arferol i unioni curiad y galon yn dra pheryglus. Beth ellir ei wneud felly? Mae meddygon wedi deall mae’r ateb yn aml iawn yw cysylltiad cnawd-wrth-gnawd, calon-wrth-galon gyda'r fam (neu'r tad); gall y fath gyswllt gryfhau ac unioni curiad calon y bychan.

Yr enw anffurfiol ar hyn o beth yw Kangaroo Care. Wrth ofalu am y newydd-anedig peth cyffredin ddigon yw gosod y bychan cnawd-wrth-gnawd gyda’r fam, a throi pen y bychan fel ei fod yn gallu clywed a theimlo curiad calon ei fam. Fe all ddigwydd wedyn, bod rhythm curiad cadarn calon y fam yn ‘cydio’ yn rhythm bregus calon y bychan, gan beri i’r ddwy galon guro mewn perffaith gynghanedd. Mae ymchwil yn amlygu fod Kangaroo Care hefyd yn gymorth i blentyn gysgu’n esmwyth, magu pwysau a nerth, reoli tymheredd ac anadl.

Yn ôl yn 1665, bu’r mathemategydd a’r ffisegydd Christopher Huygens (1629-1695) yn arbrofi gyda chlociau pendil. Gosododd nifer go sylweddol o glociau pendil mewn ‘stafell, gan osod pob pendil i symud ar wahanol amser a rhythm. Wrth iddo adael y ‘stafell, ‘roedd pob pendil yn symud yn annibynnol o’r gweddill. Pan ddychwelodd i’r ‘stafell y bore wedyn, roedd pob pendil yn symud mewn perffaith gytgord - pob pendil yn symud gyda'i gilydd. ‘Roedd pob un wedi ‘cydio’ yn rhythm y gweddill. Entrainment yw’r gair a ddefnyddir am hyn o beth.

Mae cysylltiad annatod rhwng Kangaroo Care a Entrainment, ac mae’r ddau fel ei gilydd yn ddelwedd dda am sut y dylem feddwl am y bywyd Cristnogol. Ein gwaith yw cael calon ein byw i guro mewn cytgord â chalon ewyllys Duw. Gwyddom am fendithion credu yn Nuw, ond dychmygwch pe baem ni yn gallu credu gyda Duw - bod mewn cytgord â’i ewyllys, mewn cynghanedd â’i deyrnas. Dychmygwch...

(OLlE)

WEDI7

Toc wedi saith yr hwyr, daeth Sioned, Sioned ac Annes. Mae'r ddwy Sioned yn gyfarwydd iawn â'i gilydd, ond mai Annes yn newydd i eglwys Minny Street. I ganol hwrli-bwrli y tŷ - mae 'plant y mans' wedi hen ddeall fod gan y Wedi7wyr stôr dda o wybodaeth a chyngor parthed gwaith cartref! Wedyn... i'r bwrdd. Mae un o'r tair hyn yn lysieuwraig, a thruan, darperir rhywbeth 'gwahanol' iddi bob tro, ond nid heno. Heno 'roedd pawb yn llysieuwyr: caserol ffacbys coch a ffa, bara cartref a chaws. Ofer pob bwyd da heb sgwrs dda, a bu'r sgwrs yn pendilio esmwyth o'r digrif i'r difrif: o Downton Abbey a'r Great British Bake Off i gadw'r Adfent fel disgyblaeth ysbrydol, a sut ellir diogelu gwir wefr y Nadolig yng nghanol prysurdeb llethol yr Ŵyl.

Wedi7? Pryd o fwyd. a gwledd o fendith.

CYMDEITHAS DDIWYLLIANNOL EGLWYS MINNY STREET

Noson lawog wyntog yma yng Nghaerdydd: noson 'aros-adre'-wrth-y-tân'! Ond, 'roedd pawb a fentrodd allan heno, yn falch iawn iddynt adael cynhesrwydd y tân er mwyn profi o wres y Gymdeithas. Dau o gymeriadau hoffus yr eglwys fu'n trafod 'Hen Gymeriadau'. Noson 'gwerth-dod-allan' iddi oedd hon. Diolch i Glyn, John Albert, ac i Rhiannon am gadw trefn.

TIBERIAS

Ar ôl hyn, amlygodd Iesu ei hun unwaith eto i’w ddisgyblion, ar lan Môr Tiberias...‘Dewch,’ meddai Iesu wrthynt, cymerwch frecwast.’...a chymerodd y bara a’i roi iddynt, a’r pysgod yr un modd. (Ioan 21:1,12,13)

Llun: Itay Bav-Lev

Tiberias...

Ie, bychan y cwmni ond bendith fawr â’r pedwar ohonom yn dechrau’r dydd mewn gweddi, myfyrdod a defosiwn. Ers dechrau mis Medi, buom yn dawel ystyried gweddïau’r Beibl. Yn y ‘Tiberias’ cyntaf (14/9) gweddi Abraham (Genesis 18:23-33) oedd testun ein sylw; gweddi Hanna (1 Samuel 1:9-18, 24-28) yn yr ail gyfarfod (12/10). Echel ein myfyrdod heddiw, oedd gweddi Solomon (1 Brenhinoedd 3:3-15).

Nodweddir diwedd teyrnasiad y brenin Solomon â dirywiad; ond ar y dechrau, prif nodwedd ei frenhiniaeth oedd bod Solomon wedi dewis ceisio a cheisio dewis ewyllys Duw yn safon i’w waith.

Gweddïodd Solomon am ddoethineb - nid am wybodaeth: ...rho i’th was galon ddeallus i arwain dy bobl, i ddirnad da a drwg...(1 Brenhinoedd 3:9). Nid gwybodaeth eang am y byd a’i bethau mo doethineb; mae doethineb yn cynnwys dimensiwn ysbrydol sy’n ymwneud â’n dyletswydd tuag at Dduw a’n cyd-ddyn.

Pobl Iesu ydym ni. Meddai Luc wrthym...yr oedd Iesu yn cynyddu mewn doethineb (2:52a). Un ohonom ydoedd, ond hefyd yn llawer amgenach; mynnai Paul mae gallu Duw a doethineb Duw mewn cnawd oedd Iesu Grist (1 Corinthiaid 1:24). Ei bobl ef ydym; yn byw mewn byd o newid cyson, sydyn ac ar brydiau...brawychus. Mae angen doethineb.

Dyma’r addewid i ninnau: ...os yw rhywun, meddai Iago, ohonoch yn ddiffygiol mewn doethineb, gofynned gan Dduw, ac fe’i rhoddir iddo oherwydd y mae Duw yn rhoi i bawb yn hael a heb ddannod (1:5)

Dechrau’r dydd; dechrau wythnos o waith, a rhaid wrth ddoethineb...

I arweinwyr y cenhedloedd a’r pwysau sydd arnynt i ymateb i ddigwyddiadau’r penwythnos...deisyfwn ddoethineb i arwain dy bobl, i ddirnad da a drwg...

 ninnau'r bore hwn, wedi myfyrio uwchben gweddi Solomon, edrychwn ymlaen at gyfle i drafod gweddi Dafydd (2 Samuel 7:18-29) yn ‘Capernaum’ nos Lun 23/11.

NEWYDDION Y SUL

Wele, meddai Morgan Llwyd (1619-1659) dy waith cyntaf di yw distewi…

Dyna’n union a wnaethom, ar ddechrau ein hoedfa heddiw: distewi. Wrth ystyried yr hyn a ddigwyddodd ym Mharis, a chyn hynny yn Beirut a Baghdad, (heb anghofio’r sawl sydd yn dioddef yn sgil daeargryn a chorwynt yn Siapan a Mecsico), nid oes geiriau na delweddau cymwys i gael inni, felly ymdawelodd y gynulleidfa - tawelwch o ofid mawr a chydymdeimlad dwys. Try’r fath ddistawrwydd yn weddi, a’n gweddi'r bore hwn - o’r ieuengaf i’r hynaf - oedd i bobl Paris a Beirut, a phawb sy’n dioddef ym mhob man, ddarganfod gyda'i gilydd nerth i ddal ati i ddal ati. Ein gweddi drosom ein hunain? Er inni weld o ddydd i ddydd y drwg yn dirmygu ac yn melltithio ac yn sathru pob daioni dan draed, y gallwn gredu, ac annog eraill i gredu, na all holl dywyllwch byd, byth ddileu goleuni Duw.

Lili a William, efeilliaid, bu’n arwain ein defosiwn heddiw. Gan Lili cawsom ddarlleniad deallus, a pherthnasol: 

Arglwydd, pryd y’th welsom di’n newynog a’th borthi, neu’n sychedig a rhoi diod i ti? A phryd y’th welsom di’n ddieithr a’th gymryd i’n cartref, neu’n noeth a rhoi dillad amdanat? Pryd y’th welsom di’n glaf neu yng ngharchar ac ymweld â thi? A bydd y Brenin yn eu hateb, ‘Yn wir, rwy’n dweud wrthych, yn gymaint ag ichwi ei wneud i un o’r lleiaf o’r rhain, fy mrodyr, i mi y gwnaethoch. (Mathew 25:37-41)

Arweiniwyd y weddi gan Will:

Ar ddechrau wythnos pan fydd teimladau’n rhedeg yn wyllt - dryswch, dicter, ofn, amheuaeth:

helpa ni, Grist y ffordd, i deithio ar y llwybr gyda thi.

Rho i ni Ysbryd anturiaeth fel y bydd, lle bo dryswch, trefn yn dod i’r golwg; lle bo dicter, cariad yn egino; lle bo ofn, tawelwch yn trechu; lle bo amheuaeth, ffydd yn ein calonnau eto. Amen.

Wedi derbyn adnodau'r plantos a’r plant - a’r dewis o adnodau heddiw yn amlygu effaith dwfn y digwyddiadau ym Mharis; nodir dim ond pedwar enghraifft: Duw cariad yw; Iesu a wylodd (yn y Gymraeg a Ffrangeg); Daw fy nghymorth oddi wrth yr Arglwydd, creawdwr nefoedd a daear; Y mae cariad yn goddef i’r eithaf, yn credu i’r eithaf, yn gobeithio i’r eithaf, yn dal ati i’r eithaf. Yng ngwawl yr adnodau rheini, parhau a wnaethom i ystyried arwyddocâd y rhif 3. Heddiw: Trindod y Tad, Mab ac Ysbryd Glân! Gofynnodd y Gweinidog i blantos a phlant y set fawr os oeddent yn deall athrawiaeth y Drindod. Tawelwch cegrwth. Gofynnodd i’r bobl ifanc a’r oedolion - ‘roedd pawb wedi lled ddisgwyl hyn! - oes oeddent yn deall yr athrawiaeth fawr a phwysig hon? Trodd nifer y plant i weld os oedd rhywun yn deall... ond ‘doedd neb yn barod i fentro! ‘Dim ots’, mynnai’r Gweinidog, ‘dim ots o gwbl!’ Pam ‘Dim ots’? ‘Dim ots’ gan fod neb yn deall. Mae rhai yn meddwl eu bod nhw’n deall, a rhai yn esgus ei bod nhw deall, ond does neb yn deall, gan fod deall y tu hwnt i bobl! Ond, gellid profi’r undod cariadus sydd yn Drindod, a mwynhau’r profiad! ‘Does dim rhaid i bob plentyn ddeall damcaniaeth erodynameg cyn dechrau dysgu reidio beic! Nid gwybod am Dduw sy’n bwysig, ond ei deimlo. Os oedd rhai o’r plantos yn dechrau dechrau colli diddordeb yn fath ddiwinyddiaeth, yn sydyn, ‘roeddent yn llawn diddordeb newydd, gan i’r Gweinidog ddechrau sôn am TWIX. Duw, Iesu a’r Ysbryd Glân, yr un yn dri, a’r tri yn un, jest fel TWIX. Tri pheth sydd mewn TWIX: caramel, siocled a bisged. Tri pheth ar wahân, ond gyda’i gilydd. Y ffordd orau o fwynhau TWIX yw nid meddwl amdano, a phoeni amdano, ond... ei fwynhau. Peidiwn â phoeni am yr un yn dri, a’r tri yn un! Does dim rhaid, dim ond ildio’n hunain i’r dirgelwch a mwynhau’r bendithion! Cafwyd addewid gan y Gweinidog bod TWIX bychan i bawb o’r bychain ar ddiwedd yr oedfa.

Symudodd y Gweinidog, yn sydyn o TWIX i sbageti. Sbageti sych. Yr her meddai yw torri darn o sbageti sych yn dwt a thaclus yn ddau ddarn. Mynnai’r Gweinidog fod hyn yn amhosibl - mae pob ac unrhyw ddarn o sbageti sych yn torri i fwy na dau ddarn! Honnai mai ffaith wyddonol ydoedd! Cynhaliwyd arbrawf yn y set fawr - sawl arbrawf yn wir - a’r plantos a phlant bob un yn cael cynnig arni: tri darn; pedwar darn; chwe darn (!); tri darn...ac ymlaen, a neb yn llwyddo i dorri’i darn sbageti yn lan yn ddwy. Rhowch gynnig arni eich hun. Cymerwch ddarn o sbageti sych. Daliwch y naill ben a’r llall o ddarn rhwng bys a bawd, a phlygu; bydd y sbageti bob amser yn torri yn dri neu ragor o ddarnau; byth yn ddau. A’r neges? Mae mwy nag un Drindod yng nghalon yr Efengyl. Dirgelwch mawr y tu hwnt i’n deall yw un, Trindod Tad a Mab ac Ysbryd Glân. Nid oes angen gofidio’n ormodol am y Drindod honno, ond i ni ofalu am barchu’r drindod arall - Duw, a fi, a ti. Cofiwch y sbageti! Fe dyr y darn yn dri neu ragor bob amser, byth yn ddau. Ni ellir cael ‘Fi’ a ‘Duw’ heb ‘Ti’. Nid oes, i mi, yr un llwybr at Dduw nad sydd arwain at gyd-ddyn.

Â’r casgliad rhydd heddiw tuag at waith y genhadaeth, offrymwyd gweddïau dros waith a gweinidogaeth CWM.

Aeth y plantos, plant a phobl ifanc i’w gwersi. Y triawd Ffydd, Gobaith a Chariad oedd y thema iddynt heddiw. Echel y gwersi oedd stori Daniel a'r ffau llewod (Daniel 6). Pwysleisiwyd pwysigrwydd dal yn dynn yn ein ffydd a sefyll gyda'n cyd-ddyn mewn gobaith a chariad. ‘Roedd y neges yn amlwg yn bwysig i'r plant, a hwythau'n gweld hi'n anodd - fel pawb ohonom -  i wneud synnwyr o’r erchyllterau a welwyd ym Mharis a Beirut.

Un ymhlith y lleiaf o’r cwmni - Elian - gafodd y syniad o ysgrifennu neges yn Ffrangeg: Confiance; Esperer, Aimer . Oliver, un o’r PIMSwyr cafodd y syniad o drydar neges bersonol i’r Gweinidog gyda llun o’r gwaith a’r weddi ymhlyg ynddo.

Hyn oll, tra bod yr oedolion yn y capel yn gogwyddo eu meddwl at Dduw mewn gweddi, a’r weddi gynulleidfaol honno'n weddi tri phen: Liberté...égalité...fraternité.

Emyn oedd testun pregeth yr Oedfa Foreol. Emyn o eiddo J . G. Moelwyn Hughes (1866-1944). Yr emyn cyntaf iddo gyfansoddi, ac yntau’n ddeunaw oed.

Yn y pennill cyntaf, mynegir yr angen bethau da Duw:

Fy Nhad o’r Nef, O! gwrando’n ‘nghri,

Un o’th eiddilaf blant wyf fi:

O! clyw fy llef a thrugarha,

A dod i mi dy bethau da.

Yn yr ail bennill, mynegir gwerth y pethau da:

Nid ceisio’r wyf anrhydedd byd,

Nid gofyn wnaf am gyfoeth drud;

O! llwydda f’enaid, trugarha,

A dod i mi dy bethau da.

Yn y trydydd pennill, mae Moelwyn yn trafod pris y pethau da:

Fe all mai’r storom fawr ei grym

A ddaw â’r pethau gorau im;

Fe all mai drygau’r byd a wna

I’m henaid geisio’r pethau da.

Yn y pennill olaf mynegir ffrwyth y pethau da:

Ffynhonnell pob daioni sy,

O! dwg fi’n agos atat Ti.

Rho imi galon a barha

O hyd i garu’r pethau da.

Dyma uchafbwynt yr emyn. Er cystal y pethau da, bychan bach ydynt o’i gymharu â’r Peth, y Peth: Duw Cariad Yw. Achos pob ffydd, deunydd pob gobaith, hanfod pob cariad.

Erbyn diwedd yr emyn mae Moelwyn yn gofyn am Dduw ei hun. Caru Duw sydd yn arwain pobl at y pethau da, a’r pethau da sydd yn arwain pobl at Gariad Duw.

Efallai i chi anghofio’r TWIX. Nid oedd y bychain wedi anghofio! Yn ôl y daethant o’i gwersi, a diflannodd bob TWIX bach mewn fawr o dro!

Liw nos, parhau a wnaethom â’r gyfres o fyfyrdodau ‘Ffydd a’i Phobl’. Yn yr unfed bennod ar ddeg o’r Llythyr at yr Hebreaid, mae’r awdur yn mynd i’r afael â’r cwestiwn oesol gyfoes, bythol newydd: ‘Beth yw ffydd?’ Sonnir ganddo am un ar bymtheg o bobl ffydd. Awgrymu mae’r awdur fod bywyd yr un a’r bymtheg hyn, bob un gyda’i gilydd yn ateb y cwestiwn: ‘Beth yw ffydd?’ Mae pob un o’r un ar bymtheg yn lun bychan, a phob llun bychan yn creu un llun - y llun mawr. Mae'r Gweinidog yn ein tywys drwyddynt, fesul dri neu bedwar. ‘Rydym eisoes wedi hel meddyliau am Abel, Enoch a Noa; Abraham, Isaac, Jacob a Sara. Heno: Esau, Joseff a dechrau a’r Moses, gan ystyried ei fam a’i dad.

Mae gyrfa a bywyd Jacob yn fwy lliwgar ac amrywiol o lawer na bywyd Isaac ei dad. ‘Roedd ynddo gyfuniad rhyfedd o’r anianol a’r ysbrydol, y gwalch a’r sant. Ein man cychwyn heno oedd y stori amdano (Genesis 32:24-32) yn twyllo ei dad, Isaac, hen ŵr a oedd yn ddall, i ennill yr enedigaeth-fraint oddi ar ei frawd Esau. Siomwyd Isaac ac Esau, a ffydd yw dygymod â siom. Fe lyncodd Isaac ei siom, a dygymod ag effaith y twyll, gan weld Duw ar waith er waethaf y cyfan. Mae Isaac yn derbyn mai Jacob yn hytrach na’i frawd, Esau oedd dewis Duw. Siomwyd Esau ar yr aelwyd. Aelwyd yw’r eglwys leol, a siomir pobl arni, ynddi ac o’i herwydd. Ffydd yw dygymod â siom, gan dderbyn y rhwystredigaeth a ddaw o weld nad yw pawb yn cyd-weld â ni am beth sydd hanfodol bwysig!

Tynnwyd ni ymlaen at Joseff. Ar nodyn hyfryd o faddeuant a chymod y mae llyfr Genesis yn cloi. Pwysleisir y Rhagluniaeth ddoeth sy’n troi drwg fwriadau brodyr Joseff i ddaioni. Mae’n siŵr bod ambell adlais o brofiadau Joseff ym mhrofiad rhai o ddarllenwyr ‘Newyddion y Sul’. Bu bywyd ar adegau yn greulon; bu’n anodd credu yng nghariad Duw, cymylwyd ein ffydd dros dro. Efallai nad oes esboniad terfynol eto, dim ond credu, a mynnu credu, fod pob peth yn cydweithio er daioni i’r rhai sydd yn caru Duw.

Y mae’r cyfan a wyddom am Moses yn cyfleu portread o un o arwyr ffydd fwyaf yr oesau. Bu’n ffodus yn ei rieni Amram a Jochebed. Mewn amser o erledigaeth greulon yr oedd gofyn ffydd fawr i guddio eu baban yn yr hesg ar lan afon. Drwy ffydd ei rieni y cadwyd Moses yn fyw. Y mae llawer ohonom yn ddyledus i ffydd ein rhieni. Daw I’m cof, meddai Paul mewn llythyr at Timotheus, y ffydd ddiffuant sydd gennyt, ffydd a drigodd gynt yn Lois, dy nain, ac yn Eunice dy fam, a gwn yn sicr ei bod ynot tithau hefyd (2 Timotheus 1:5)

Cofia dy nain a welodd wawr

drwy drymaf len y tywyllwch mawr

pan waeddo’r amheuon, na wrando y rhain

ond cofia’r ffydd oedd ffydd dy nain.

Cofia dy fam, a’i phryder hi

yn oriau dy nosau anniddig di;

a chofia beunydd mai dy grud

oedd allor ei hieuenctid drud.

(W. J. Gruffudd; 1881-1954)

Ond ni all neb ohonom fyw ar ffydd ein hynafiaid heb ei meddu drosom ein hunain. Cafodd Moses hynny drwy brofiad gwefreiddiol. At hynny, y down wrth ail gydio yn y gyfres hon ym mis Ionawr.

Hoffem ddiolch i Undeb yr Annibynwyr Cymraeg am gopi o Beibl.net

Llongyfarchwn eglwys Regeneration (Enw da a'r gynulleidfa o bobl Dduw! Ef yn adfywio ei bobl, a hwythau o'r hewrydd yn adfywio cymuned a byd!) Essex www.regen.church a ddaeth yn y Premier Digital Awards neithiwr i'r brig yn y categori 'Most Engaging Small Church Website'. Cafodd y wefan hon ei henwebi a chyrraedd y rhestr fer.

Bydd Oedfaon y Sul nesaf dan arweiniad Dafydd Iwan (Caernarfon). Boed bendith. Ein braint fel eglwys, prynhawn Sul nesaf yw bod yn gyfrifol am de i’r digartref yn y Tabernacl, Yr Âis am 2:30

PREGETH NOS SUL

Ffydd a’i Phobl (3) (Hebreaid 11) - Esau, Joseff a Moses

Ym Mhennod 11 o’r Llythyr at yr Hebreaid, ceisir ateb y cwestiwn: Beth yw ffydd?

Trwy ffydd y bendithiodd Isaac Jacob ac Esau ar gyfer y pethau i ddod... (Hebreaid 11:20). Awyddus oedd Isaac i gyflwyno ei fendith i Esau, ei fab hynaf. Dymuniad Rebeca oedd ar i Jacob dderbyn y fendith. Dyna ddigwyddodd! Rhwygwyd yr aelwyd a bu rhaid i Jacob ffoi. Siomwyd Esau ac Isaac; ffydd yw dygymod â siom. Derbyniodd Isaac mai Jacob oedd dewis Duw. Bendithiodd Isaac Jacob ac Esau nid ar gyfer eu dyfodol agos, ond ar gyfer y pethau i ddod. Beth yw ffydd? Gweithio a chydweithio ar gyfer y pethau i ddod. Diolch am Bobl Ffydd a wnaeth eu gorau; gwnaethant gamgymeriadau, penderfyniadau byrbwyll a dewisiadau ffôl ond o hyn oll creodd Duw ni, ein cenhadaeth a’n gweinidogaeth. Gwnawn ninnau ein gorau, gan lyncu’r siom nad yw pethau yn gweithio bob amser; a derbyn y rhwystredigaeth o weld nad yw pawb yn cyd-weld â ni. Mae ein llwyddiannau a’n methiannau wedi eu plethu yng nghlytwaith ewyllys Duw. Heb fendith y cyntaf-anedig, ‘roedd bywyd Esau ar chwâl: ...cododd Esau ei lais ac wylo ... A chasaodd Esau Jacob o achos y fendith yr oedd ei dad wedi ei rhoi iddo... (Genesis 27: 38b a 41). Gwyddai’r ddau frawd bod cyfarfyddiad yn anochel. Pan ddigwyddodd: rhedodd Esau i’w gyfarfod, a’i gofleidio a rhoi ei freichiau am ei wddf a’i gusanu... (Genesis 33:4). Meddai Jacob wrth ei frawd: ...y mae gweld dy wyneb fel gweld wyneb Duw, gan dy fod wedi fy nerbyn (Genesis 33: 10). Siomwyd Esau yn ddirfawr ar ei aelwyd. Aelwyd yw’r eglwys leol, Weithiau siomir pobl ar yr aelwyd ond cadarnha ffydd mai’r hyn sy’n bwysig yw mai brodyr a chwiorydd ydym. Gwelodd a chafodd Jacob Duw yn Esau. Camp pob eglwys leol yw sicrhau bod ei bywyd a’i chenhadaeth yn debycach i driongl ‘Isaac, Jacob ac Esau’ nag i driongl Yr oedd dyn a chanddo ddau fab... (Luc 15:11a).

Trwy ffydd y bendithiodd Jacob ... bob un o feibion Joseff ... Trwy ffydd y soniodd Joseff, wrth farw, am Exodus plant Israel, a rhoi gorchymyn ynghylch ei esgyrn (Hebreaid 11:22). A chysgodion diwedd oes yn ymgasglu o gwmpas Jacob, dygir dau fab Joseff ato. Meddai, Ni feddyliais y cawn weld dy wyneb (Joseff) byth eto, a dyma Dduw wedi peri imi weld dy blant hefyd (Genesis 48:11). Cafodd Jacob fwy na’r disgwyl. ‘Roedd traddodi’r fendith wrth farw yn gydnabyddiaeth nad oedd yr addewidion wedi eu cyflawni ac yn fynegiant o’r hyder y byddid yn eu cyflawni yn y dyfodol. Ffydd yw trosglwyddo’r ffydd i’r genhedlaeth nesaf; trosglwyddo er mwyn i’r genhedlaeth nesaf gael ei had-drefnu a’i datblygu. Heb yr ail-gymysgu hwn ymsolido a darfod a wna ffydd. Rhaid hefyd trosglwyddo’r ffydd mewn ffydd! ...soniodd Joseff, wrth farw, am Exodus...a rhoi gorchymyn ynghylch ei esgyrn. Er llwyddiant yr Aifft, dymunai Joseff i’w esgyrn orwedd yng Ngwlad yr Addewid. Bu farw a chladdwyd ei weddillion...ond pan ddaeth yr amser i adael yr Aifft arweiniodd Duw hwy...Cymerodd Moses esgyrn Joseff gydag ef (Exodus 13: 18-19). Trosglwyddo ein ffydd mewn ffydd; gan wybod y bydd bob amser llaw yn estyn i dderbyn y ffydd honno gennym.

Trwy ffydd y cuddiwyd Moses ar ei enedigaeth am dri mis gan ei rieni... (Hebreaid 11:23). Mewn cyfnod o erlid, ‘roedd gofyn ffydd fawr ar Jochebed ac Amram, rhieni Moses, i guddio eu baban yn yr hesg ar lan afon. Mewn Iddewiaeth a Christnogaeth tystia’r Beibl fod y cynllun dwyfol i achub pobl wedi cychwyn gyda’r dibwys; yn aml, dyma sut y mae Duw yn gweithio. Ffydd yw ymddiried. Dyma brofiad Esau, Joseff, a Jochebed ac Amram; ymddiried yn Nuw, yn ei gariad a’i ofal. Trwy ddirgel ffyrdd mae’r uchel Iôr yn dwyn ei waith i ben... (William Cowper, 1731-1800. cyf. Lewis Edwards, 1809-87. C.Ff.: 66) Ymhlith y dirgel ffyrdd rheini mae’r ffaith ddiymwad fod Duw yn defnyddio ni i ddwyn ei waith i ben. Canys, meddai Paul, eiddo Duw ydym ni, fel cydweithwyr (1 Corinthiaid 3:9).

Beth yw ffydd?

Fe’n hatgoffir gan Isaac ac Esau mai dygymod â siom yw ffydd.

Amlyga Joseff mai ffydd yw trosglwyddo’r ffydd mewn ffydd.

Dangos Jochebed ac Amram mai ymddiried yw ffydd - ni’n ymddiried yn Nuw, a Duw yn ymddiried ynom ni.