Os oes gennych Feibl wrth eich penelin, trowch os gwelwch yn dda i Lyfr Ruth, i'r ail bennod i ddechrau. Awn drwyddi ac ymlaen i bennod tri a phedwar gan ganolbwyntio ar ambell adnod yn benodol.
Ruth 4:11
I fod yn dyst o gariad gwaredigol Duw, golyga ein bod yn dweud wrth eraill amdano a’i fod yn amlwg yn ein bywyd ninnau, ac yn ei hagwedd tuag at arall ac eraill.
O’r dechreuad dewisodd Duw cenedl Israel i fod yn 'was' iddo. Fe’i magodd fel plentyn, a’i addysgu, a’i hyfforddi trwy proffwyd, pregeth a phrofiad. Gwnaeth Duw hyn fel y gwelai cenhedloedd eraill mai Duw cariadlawn ac achubol ydoedd. Methodd Israel ag ymwneud â’r cenhedloedd eraill fel y dywedai ei chyfraith am iddi wneud. Gan iddi fethu ymddwyn felly, daeth Iesu gan ddangos y ffordd i wir groeso a derbyniad.
1. Benywaidd Ruth: ond yng Nghrist, dywed Paul nad oes gwryw na benyw.
2. Estron yw Ruth: ond yng Nghrist nid oes 'na Roegwr nag Iddew.
Hanfod cenhadaeth yr Eglwys Fawr fyd-eang ac felly’r eglwys yn lleol yw bod yn agored a chroesawgar.
Ruth 4:11-12
Sonnir am Tamar yma, ac er bod ei hymddygiad gyda Jwda yn anffodus iawn iawn, dylid ymatal rhag beirniadu cymeriadau llyfr Genesis yn ôl safonau cyfnod diweddarach a diwylliant pur wahanol.
Yn Genesis 38 gwna Tamar weithred ddewr yn ôl safonau ei dydd, ac fe’i gwnaed er ceisio bod yn ffyddlon i’r dyfodol. Gweithredodd mewn argyfwng a’i ffydd a’i symbylodd i weithredu felly, ac fe’i bendithiwyd â dau fab.
Ymhlith arwyr ffydd yn Hebreaid 11, enwir Rahab, y butain, yn adnod 31; ac nid yw Barac, Samson a Jefftha yn batrwm o safonau moesol i’n deall ni. Eu ffydd yn esgor ar wasanaeth a wêl y Testament Newydd. Defnyddiwyd hwnnw gan Dduw, ymhell tu hwnt o bob dychymyg a disgwyl.
Ystyr ‘Obed’ yw ‘gwas’ felly yn yr enw Mwslimaidd 'Abdullah' (Gwas Duw). ‘Roedd yn enw addas i dad-cu/taid Dafydd, ac o’i linach ef y daeth Gwas gweision yr holl fyd.
Ruth 4:18-22
Awgrymir mai ychwanegiad at y stori wreiddiol yw’r cymal hwn. Â’r achau a groniclir yn ôl at Peres a enwir yn adnod 12. Fe’i gwelir fel un o hynafiaid Boas. Golyga hyn fod Obed yn blentyn o weithred ffydd ar ddwy ochr y briodas, h.y., gan hynafiaid Boas, Tamar a chan Ruth ei fam ei hun.
Yr un Bethlehem a fu’n fan geni'r arall hwnnw o deulu Dafydd. Ychydig a wyddai Boas a Ruth am arbenigrwydd y geiriau a lefarwyd wrthynt gan y tystion wrth y porth: Bydd enwog ym Methlehem (WM) ... ac ennill enw ym Methlehem (BCN) (11). A yw’n ormod i feddwl y gwna gweithred ddibwys (i’n golwg ni) heddiw argraff ymhen 500 mlynedd ar rai o’n ddisgynyddion fel y gwnaeth yma?
Rhydd yr Efengylwyr yn achau Gwaredwr y Byd dair gwraig o gymeriad ‘amheus’: Tamar, Rahab a Bathseba. Rhoddodd Duw ei law arnynt ac fe’u dewisodd yn offerynnau iddo’i hun. Atebodd pob un ei gais mewn ffydd.
O ddechrau stori Israel ni fu cywilydd gan Dduw gysylltu Ei enw â gwŷr a gwragedd pechadurus a soniodd y Duw hwn amdano'i hun fel Duw Abraham, Isaac a Jacob - y tri heb fod ymhlith y gorau o bobl!
